مالیات تکلیفی اجاره یکی از مسائل مهم مالیاتی است که افراد و شرکت‌ها در حوزه اجاره املاک باید با آن آشنا باشند. این مالیات شامل مالکان و مستاجران می‌شود و هر دو طرف باید از جزئیات پرداخت، نرخ‌ها و شرایط معافیت‌ها آگاه باشند. در این مقاله به توضیح کامل مالیات تکلیفی اجاره در سال ۱۴۰۳، نحوه محاسبه آن، ثبت حسابداری و شیوه پرداخت آن خواهیم پرداخت.
مالیات تکلیفی اجاره چیست؟
مالیات تکلیفی اجاره یک نوع مالیات مستقیم است که بر اساس درآمد حاصل از اجاره املاک محاسبه می‌شود. این مالیات به صورت درصدی از مبلغ اجاره‌بها تعیین می‌گردد و معمولاً توسط مستاجر پرداخت می‌شود. مستاجر باید مالیات را از مبلغ اجاره کسر کرده و به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند. در حالی که بر اساس قانون، مالکان نیز موظف به پرداخت مالیات بر درآمد اجاره هستند، گاهی اوقات مسئولیت پرداخت مالیات بر عهده مستاجر قرار می‌گیرد. عدم پرداخت به موقع این مالیات می‌تواند موجب جریمه‌های مالیاتی شود.
برای آگاهی بیشتر از انواع مالیات‌های تکلیفی، می‌توانید مقاله "مالیات تکلیفی؛ همه آنچه که باید بدانید!" را در سایت accsepic.com مطالعه نمایید.
محاسبه مالیات تکلیفی اجاره در سال ۱۴۰۳
در سال ۱۴۰۳، مالیات تکلیفی اجاره به شکل ویژه‌ای محاسبه شده است. در تهران، املاکی که متراژ آن‌ها تا ۱۵۰ متر مربع است و در شهرستان‌ها، املاکی که تا ۲۰۰ متر مربع مساحت دارند، از پرداخت مالیات تکلیفی اجاره معاف هستند. اما املاکی که مساحت آن‌ها بیشتر از این مقدار است، مشمول پرداخت مالیات خواهند بود. فرمول محاسبه مالیات تکلیفی اجاره به شرح زیر است:
مالیات اجاره = (۱۸% × مبلغ رهن) + (۷۵% × اجاره سالانه)
مالیات اجاره برای اشخاص حقیقی
مالکینی که به عنوان اشخاص حقیقی مالیات بر اجاره می‌پردازند، باید مالیات را طبق زمان‌بندی مشخص به اداره مالیات پرداخت کنند. برای بهتر درک کردن، به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید شما در ازای اجاره یک ملک ۲۰۰ متری ماهیانه ۲۰ میلیون تومان (که سالیانه ۲۴۰ میلیون تومان می‌شود) پرداخت می‌کنید و برای رهن آن ۳۰۰ میلیون تومان هزینه کرده‌اید. محاسبات به شرح زیر خواهد بود:
- ابتدا مبلغ اجاره سالانه (۲۴۰ میلیون تومان) را در ۷۵% ضرب می‌کنیم که معادل ۱۸۰ میلیون تومان خواهد شد.
- سپس مبلغ رهن (۳۰۰ میلیون تومان) را در ۱۸% ضرب می‌کنیم که معادل ۵۴ میلیون تومان به دست می‌آید.
- این دو مقدار را با هم جمع می‌کنیم: ۱۸۰ میلیون + ۵۴ میلیون = ۲۳۴ میلیون تومان.
- چون مبلغ بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان است، مشمول کسر مالیات ۲۵ درصد می‌شود و مقدار نهایی مالیات پس از کسر ۲۵% برابر با ۱۷۵.۵ میلیون تومان خواهد بود.
مالیات اجاره برای اشخاص حقوقی
در صورتی که مستاجر شخص حقوقی باشد، مسئولیت پرداخت مالیات به عهده مستاجر است. هیچ معافیتی برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته نشده و مالیات اجاره باید هر ماه از مبلغ اجاره کسر و به سازمان مالیاتی پرداخت شود. در مثال زیر، محاسبه مالیات اجاره برای یک شخص حقوقی آورده شده است:
اگر یک شخص حقوقی اجاره یک واحد ۲۰۰ متری را با مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان رهن و اجاره ماهیانه ۲۰ میلیون تومان بپردازد، محاسبات به صورت زیر خواهد بود:
- مبلغ اجاره سالانه (۲۴۰ میلیون تومان) را در ۷۵% ضرب می‌کنیم که معادل ۱۸۰ میلیون تومان می‌شود.
- مبلغ رهن (۳۰۰ میلیون تومان) را در ۱۸% ضرب کرده که برابر با ۲۷ میلیون تومان می‌شود.
- دو مقدار به دست آمده را جمع می‌کنیم: ۱۸۰ میلیون + ۲۷ میلیون = ۲۰۷ میلیون تومان.
- پس از کسر ۲۵% استهلاک مالیات، مبلغ نهایی مالیات برابر با ۵۱.۷۵ میلیون تومان خواهد شد.
مالیات اجاره رهن کامل
در صورتی که اجاره به صورت رهن کامل باشد، مالیات ممکن است بر اساس اجاره پرداختی محاسبه نشود. این امر بستگی به شرایط قرارداد و وضعیت مستاجر دارد. در موارد خاصی که اجاره ماهیانه بسیار کم باشد یا هیچ مبلغی برای اجاره دریافت نشود، مالیات بر اساس قیمت املاک مشابه محاسبه می‌شود.
مسئول پرداخت مالیات بر درآمد اجاره
در اصول کلی، هر کسی که از اجاره ملک خود درآمد کسب کند، موظف به پرداخت مالیات است. اگر مستاجر شخص حقیقی باشد، پرداخت مالیات بر عهده مالک است. اما اگر مستاجر یک شخص حقوقی باشد، مستاجر باید مالیات را از اجاره‌بها کسر کرده و به سازمان مالیاتی پرداخت نماید.
سامانه اظهارنامه الکترونیکی اجاره املاک
برای پرداخت مالیات تکلیفی اجاره، باید به سامانه مالیات بر درآمد اجاره املاک مراجعه کرده و اطلاعات ملک را در آن ثبت کنید. مراحل ثبت و پرداخت مالیات به شرح زیر است:
- مراجعه به سامانه اظهارنامه مالیاتی اجاره املاک.
- وارد کردن اطلاعات ملک و اجاره.
- دریافت اطلاعات هویتی از سامانه ثبت‌نام موقت.
- تکمیل جداول مالی و مشخصات ملک.
- بررسی نسخه پیش‌نویس و ارسال اطلاعات به سازمان مالیاتی.
- دریافت کد رهگیری و صدور قبض مالیاتی.
- پرداخت الکترونیکی قبض مالیاتی.
درآمد مشمول مالیات اجاره املاک
درآمد مشمول مالیات اجاره برابر با مجموع درآمدهای حاصل از اجاره است، که پس از کسر معافیت‌ها و هزینه‌ها محاسبه می‌شود. طبق ماده ۵۳ قانون مالیات‌های مستقیم، تنها ۷۵% از مبلغ دریافتی بابت اجاره مشمول مالیات می‌شود. همه این موارد در نرم افزار حسابداری سپیدار نیز در نظر گرفته شده است.
معافیت‌های مالیاتی
برخی افراد و املاک از پرداخت مالیات اجاره معاف هستند. این معافیت‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- معافیت خانوادگی: اگر ملک به اقوام درجه یک اجاره داده شود.
- معافیت برای افرادی که تنها از اجاره ملک درآمد دارند.
- معافیت متراژ: املاکی با مساحت کمتر از ۱۵۰ متر در تهران و کمتر از ۲۰۰ متر در شهرستان‌ها معاف از مالیات هستند.
- معافیت نوسازی: هزینه‌های نوسازی یا بهسازی املاک که از نهادهای دولتی دریافت می‌شود.
- معافیت برای اجاره به اقشار خاص: مانند افراد تحت حمایت بهزیستی یا خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر.
- معافیت املاک دولتی: املاک متعلق به دولت و وزارتخانه‌ها از مالیات معاف هستند.
این معافیت‌ها برای حمایت از اقشار خاص جامعه و تشویق مالکان به اجاره ملک به افراد نیازمند در نظر گرفته شده است.
